Архив
Словарь
(ingilscə - alkanes - alkanlar) tərkibində maksimum mümkün hidrogen atom sayı və vahid əlaqəliyin köməyi ilə bir-birilə bağlı olan doymuş karbohidrogenlər (CnH2n+2 tərkibli, heyətli). Alkanları həm də parafinlər adlandırırlar. “Alkan” termininin öz mənşəyini qədim ərəb sözü - narın sürmə, həmçinin inçə toz, kirşanı mənalarını ifadələndirən “al-kohl”dan, yəni “alkoqol” sözündən alır. Alkan terminindəki və həmçinin metan, etan, propan, butan və s.-dəki “an” şəkilçisi isə qohum, əqrəba, rabitə mənalarını ifadələndirən latın sözü “anus”-dan götürür. Onu dövriyyəyə 1865-ci ildə alman üzvü kimyaçısı Avqust Vilhelm Hofman (1818-1892) salmışdır. Şaxələnməmiş (normal) ve saxelenmis alkanları fərqləndirilir. Qazvarı alkanlar solğun-mavi və ya rəngsiz alovla yanırlar və yandıqda kifayət qədər istilik yaradırlar. Onlar heç bir başqa rabitəliyi (yəni, alkenlər və ya üçlü alkillərdə olduğu kimi ikili rabitəliyi) ehtiva etmirlər. Alkanlar sinfinə daxil olan karbohidrogenlərdən iqtisadiyatda və məişətdən geniş istifadə olunur. Alkanların bir müstəqil elektronlu hissəcikliləri alkinlər, intermediatlar (metan - CH4 radikalı CH3 - metil, etan - C2H5 radikalı etil - C2H6) da adlandırılır.