(yunaca - θεωρία - araşdırma, tədqiqat - ingiliscə - theory - nəzəriyyə) ideya və prinsiplər sistemi, təlim, elm və ya onun bölməsini təşkil edən ümumiləşdirilmiş müddəaların məcmusu. Nəzəriyyə - ayrı-ayrı anlayış, fərziyyə və qanunların öz əvvəlki əlahiddəliyini itirərək bütöv bir sistemin elementlərinə çevrildikləri informasiya modelidir. Nəzəriyyədə bir mülahizədən, praktika və ya məntiqi nəticə əsasında, başqa bir mülahizə doğur. O, elmi metodlara uyğun olaraq formalaşır, işlənir və yoxlanılır. Nəzəriyyədən əvvəl təkrar təsdiqini tapmış hepoteza gəlir. Nəzəriyyə və nəzəriyyələr biri-biriləri ilə uzlaşaraq təlimə çevrilir. Proqnozlaşdırmaq qabiliyyəti nəzəri mühakimənin mühüm nəticəsidir.