(ingiliscə - civilizational paradigm - sivilizasiya paradiqması) bəşəri mədəni qrupların dil, tarix, din, ənənə, institutlar və insanların subyektiv özünüidentifikasiyasının ümumi obyektiv elementlərində təyinat taparaq, üç tipik - ənənəvi, industrial, postindustrial tipdə yaşanan cəmiyyətin inkişafı forması.